واحد اندازه گیری وزن و جرم

وزن شما چقدراست؟این سوال ممکن است بارها مورد پرسش قرار گیرد. اما آیا وزن واژه درستی برای بیان این سوال است؟ واقعا چند واحد وزن داریم ؟چگونه تبدیل واحدهای وزن انجام میشود و مثلا هر اونس چند گرم است؟

وزن ( weight )

واژه وزن نیروی گرانشی وارد شده ازطرف زمین به اجسام است و واحد آن نیوتون میباشد. ماهیت وزن ازجنس نیرو و برداریست. وزن یک جسم به جرم ( mass ) آن جسم و مقدار نیروی گرانش وارد شده بر آن جسم وابسته است. وزن برخلاف جرم مقدار ثابتی ندارد و چنانچه نیروی گرانش وارد شده بر جسم تغییر کند مانند شرایطی که جسم به سیاره دیگری منتقل شود وزن آن جسم نیز تغییر میکند.

جرم مقدار ماده تشکیل دهنده جسم راگویند یعنی هرچه مقدار ماده تشکیل دهنده جسمی بیشتر باشد جرم آن بیشتر ودر نتیجه سنگین تراست. جرم اجسام همواره ثابت است.

درباور عموم و حتی دربسیاری ازمتون علمی واژه ی وزن رابه اشتباه بجای جرم استفاده میکنند اما ازآنجاکه این دو بهم وابسته هستند جابجایی آنها مشکل چندانی ایجاد نمیکند.

برای تبدیل جرم به وزن کافیست مقدار عددی جرم جسم رادر 10 ضرب کنیم تا وزن جسم حاصل شود.

توجه:دراین متن با توجه به مسایل فوق واژه های وزن و جرم به یک تعبیردر نظر گرفته شده و مفهوم فیزیکی وزن و جرم مبنا نمیباشد. لذادراین نوشتار بصورت خاص منظوراز وزن همان جرم است.

واحد وزن ( جرم ) سیستم SI

واحد وزن(جرم) درسیستم SI کیلوگرم (kg) میباشد. کیلوگرم یکی ازیکاهای اصلی دردستگاه متریک بوده وبرابراست با جرم یک نمونه بین ‌المللی بصورت یک میله استانداردکه ازآلیاژ پلاتینیوم و ایریدیوم ساخته ‌شده و درداخل مجموعه‌ای حفاظ‌ت شده دراداره بین‌ المللی وزن ها و مقیاسهادرحومه پاریس نگهداری میشود.

البته واحدهای فرعی پر کاربرد نیز برای وزن نیز وجود دارد. مانند گرم که معادل یک هزارم کیلوگرم است و میلی گرم که یک هزارم گرم میباشد.

تن (Ton): تن از واحدهای جرم درسیستم SI نیست و هر تن 1000 کیلوگرم و برابر با 2204.6 پوند میباشد.

واحدهای وزن ( جرم ) سیستم انگلیسی

پوند (pound): هر پوند معادل 453.59237 گرم است و با نمادهای lb,lbm (مخفف libra) نشان داده میشود. بنابراین در تبدیل پوند به کیلوگرم، مقدار وزن به پوند درعدد 0.45359237 ضرب میشود تا مقدار وزن به کیلوگرم بدست آید.

اسلاگ (slug): واحد جرم در سیستم انگلیسی اسلاگ میباشد. یک اسلاگ مقدار جرمی میباشدکه اگربه آن نیرویی معادل یک پوند(1lbf) وارد شود شتابی معادل یک فوت بر مجذور ثانیه میگیرد. یک اسلاگ برابر 14.59 کیلوگرم است.

اونس (oz): واحد وزن متدوال درایالات متحده آمریکاست و هر اونس معمولی (oz) معادل 28.349 گرم بوده ودر تبدیل اونس به گرم ازاین نسبت استفاده میشود. برای تبدیل گرم به اونس کافیست مقدار وزن برحسب گرم درعدد 0.03528 ضرب گردد تا مقداربه اونس حاصل شود.

اونس بین المللی تروا(oz tr) که در اندازه گیری جرم فلزات گرانبها چون طلا و نقره وپلاتین استفاده میشود معادل 31.104 گرم است.

واحدهای وزن ایران

نخود: هر نخود برابربا 195.3125 میلی‌ گرم.

مثقال: مثقال واژه ای برگرفته اززبان عربیست و هر مثقال 4.64 گرم است.این واحد که ازدیر باز درکشورهای اسلامی استفاده میشده واحدی برای اندازه گیری وزن اجناس قیمتی مانند طلا و جواهرات و زعفران است.

من: یکی دیگراز واحدهای سنتی جرم درایران من است و درشهرهای مختلف ایران مقدار متفاوتی دارد. برای مثال من تبریز معادل 3 کیلوگرم، من اصفهان برابر با 6 کیلوگرم، من لرستان برابربا 10 کیلوگرم و من ری معادل 12کیلوگرم است.

سیر: واحد سیر معادل 16 مثقال و هر سیر 75 گرم است.

خروار: از واحدهای وزن درایران و برحسب من محاسبه شده وبرابر 100من تبریز بوده اما بااستاندارد شدن واحدها درایران معادل 300 کیلو گرم درنظر گرفته میشود.

قیراط (Carat): یکای اندازه‌گیری جرم بوده ودربسیاری ازکشورهای جهان در اندازه گیری وزن سنگهای قیمتی و مروارید و الماس بکار میرود. هر قیراط 0.2 گرم و یا 200 میلی گرم میباشد. هر پنج قيراط معادل يک گرم است